barryshawn 發表於 2006-10-24 10:51:09

[轉貼] 老竇的典故

<font color="#6666ff" size="2">廣東人管叫父親為「老竇」,極之普遍。有時候,我們會用「連老竇姓乜都唔記得」一語來責備那些沉迷玩樂的人。翻開報章雜誌,我們也時常看到「<span lang="ZH-HK">(</span> 某藝人 <span lang="ZH-HK">)</span>十月榮升第二任老竇」,「<span lang="ZH-HK">(</span> 某明星 提早做老竇」等的標題。有人會嫌「老竇」過於粗俗,自己不肯說之餘,聽到別人說也渾身不自在。事實上,「老竇」一點也不粗俗,反而非常古雅,是我們對父親的一個很適當的敬稱。</font><p class="MsoNormal" style="LINE-HEIGHT: 150%;"><font color="#6666ff" size="2"><span style="FONT-FAMILY: 新細明體;">「老竇」的「老」,在這裡是一個前綴語,含有一種尊敬的意味,就像我們叫老師、老先生一樣。「老竇」其實就是對一個姓竇的人的尊稱。問題是,這個姓竇的是何許人也,竟教我們每日掛在口邊?</span></font></p><p class="MsoNormal" style="LINE-HEIGHT: 150%;"><font color="#6666ff" size="2"><span style="FONT-FAMILY: 新細明體;">讀過《 三字經 》的朋友肯定聽過「竇燕山」這個人物。沒錯,「老竇」的「竇」正是竇燕山。《 三字經 》云:「竇燕山,有義方,教五子,名俱揚。」竇燕山本名竇禹鈞,是五代時人,名見《 宋史?竇儀傳 》,後周顯德年間官至太常少卿、右諫議大夫。竇禹鈞是薊州人,薊州古屬燕地,故人們稱他「竇燕山」。據宋元兩代的一些筆記所載,竇燕山年到三十還是膝下無嗣。有一晚他夢見祖父對他說:「汝命中已該絕嗣,壽亦只在明歲,及早行善,或可少<span lang="ZH-HK">(</span> 稍 <span lang="ZH-HK">)</span>延。」竇燕山由是戒奢克儉,行善布施,積了不少功德,果然陸續生了五個兒子<span lang="ZH-HK">(</span> 竇儀、竇儼、竇侃、竇偁、竇僖 <span lang="ZH-HK">)</span>。後來五個兒子還相繼登科,身濟卿相,號稱「竇氏五龍」,一時傳為佳話。而竇燕山本人也活到八十三歲,壽終正寢。十朝元老馮道與竇燕山頗有交情,曾贈詩云:「燕山竇十郎,教子有義方。靈椿一株老,仙桂五枝芳。」南宋王應麟的《 三字經 》中對竇燕山的描述,大概是源於這首詩吧。</span></font></p><p class="MsoNormal" style="LINE-HEIGHT: 150%;"><font color="#6666ff" size="2"><span style="FONT-FAMILY: 新細明體;">竇燕山「教子有義方」,五子皆顯,堪稱人父之典範,廣東人讀到這個典故,難怪會發明「老竇」這個雅稱。而今很多人不知道這個典故,將「老竇」書作「老豆」,以為將錯就錯,殊不知「老竇」就是正寫。也許這個「竇」字太多筆畫了,人們將「老竇」簡化為「老豆」,也是值得諒解的。</span></font></p>
[此帖子已經被作者於2006-10-24 6:51:39編輯過]

殺人王 發表於 2006-10-24 23:29:16

<p><a href="http://bbs.cantonese.asia/dispbbs.asp?BoardID=108&amp;ID=2906&amp;replyID=&amp;skin=1">http://bbs.cantonese.asia/dispbbs.asp?BoardID=108&amp;ID=2906&amp;replyID=&amp;skin=1</a></p><p>文章作者己經作出澄清</p><p>老竇實為"老豆"</p>

dengjun 發表於 2006-10-25 04:48:10

<p class="MsoNormal" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt;"><span style="FONT-FAMILY: 宋体; mso-ascii-font-family: &quot;Times New Roman&quot;; mso-hansi-font-family: &quot;Times New Roman&quot;;">我支持主题帖子作者的观点。"老豆"(父亲)的本字应该是"老窦"。</span></p><span style="FONT-FAMILY: 宋体; mso-ascii-font-family: &quot;Times New Roman&quot;; mso-hansi-font-family: &quot;Times New Roman&quot;;"><p class="MsoNormal" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt;"><span style="FONT-FAMILY: 宋体; mso-ascii-font-family: &quot;Times New Roman&quot;; mso-hansi-font-family: &quot;Times New Roman&quot;;">凡是读过“三个经”的人都知道:“窦燕山,有义方,教五子,名俱扬”。“老窦”成为广东地区对父亲的代称,来源于此。我在读小学的时候(</span><span lang="EN-US"><font face="Times New Roman">1937-1943</font></span><span style="FONT-FAMILY: 宋体; mso-ascii-font-family: &quot;Times New Roman&quot;; mso-hansi-font-family: &quot;Times New Roman&quot;;">)就知道开平话说“我嘅老窦”就是指“我的父亲”,用方言来表达,就是这样写的。我刚才给现年</span><span lang="EN-US"><font face="Times New Roman">86</font></span><span style="FONT-FAMILY: 宋体; mso-ascii-font-family: &quot;Times New Roman&quot;; mso-hansi-font-family: &quot;Times New Roman&quot;;">岁的陈医生打电话核实,她比我大</span><span lang="EN-US"><font face="Times New Roman">10</font></span><span style="FONT-FAMILY: 宋体; mso-ascii-font-family: &quot;Times New Roman&quot;; mso-hansi-font-family: &quot;Times New Roman&quot;;">岁,他和我一样,是在读小学的时候知道“老窦”二字的来源的。我和她<personname wst="on" productid="都是从"></personname><personname></personname>都是从<personname></personname><personname></personname>老师那里知道的,我们的老师有</span><span lang="EN-US"><font face="Times New Roman">1900</font></span><span style="FONT-FAMILY: 宋体; mso-ascii-font-family: &quot;Times New Roman&quot;; mso-hansi-font-family: &quot;Times New Roman&quot;;">年出生的,他们知道得更早。再说,开平人不会认为这两个字写做“老头”。因为开平话“老窦”读作</span><span lang="EN-US"><font face="Times New Roman">lo1 au6”</font></span><span style="FONT-FAMILY: 宋体; mso-ascii-font-family: &quot;Times New Roman&quot;; mso-hansi-font-family: &quot;Times New Roman&quot;;">,“老头”读作老</span><span lang="EN-US"><font face="Times New Roman">lo1 hau4-2</font></span><span style="FONT-FAMILY: 宋体; mso-ascii-font-family: &quot;Times New Roman&quot;; mso-hansi-font-family: &quot;Times New Roman&quot;;">(非口语词),相差甚远。<span style="COLOR: black;">开平话的口语,很多是有典故的。例如在开平农村,现在媳妇仍然称呼丈夫的母亲为“安人”,称呼丈夫的父亲为“老爷”,又是另外两个有典故的例子。</span></span></p></span><p class="MsoNormal" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt;"><span style="FONT-FAMILY: 宋体; mso-ascii-font-family: &quot;Times New Roman&quot;; mso-hansi-font-family: &quot;Times New Roman&quot;;"></span></p><p class="MsoNormal" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt;"><span style="FONT-FAMILY: 宋体; mso-ascii-font-family: &quot;Times New Roman&quot;; mso-hansi-font-family: &quot;Times New Roman&quot;;"></span></p><p class="MsoNormal" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt;"></p>
[此帖子已經被作者於2006-10-25 5:35:31編輯過]

kong2605 發表於 2006-11-3 03:28:07

<p><font color="#6666ff" size="2">本人觉得「竇燕山」虽出名,但亦不至于广泛应用到每一个人嘅称呼吧,感觉有点离谱!而‘老头子’则通俗得多,而且较易理解:年老嘅一辈!</font></p><p>顺德话「老窦」读作(<font face="Times New Roman" color="#ff0000">老豆</font><span style="FONT-FAMILY: 宋体; mso-ascii-font-family: 'mso-hansi-font-family:';">)。<span style="COLOR: black;">顺德话的口语是否有典故本人并不了解。但同上楼开平话一样,现在媳妇仍然称呼丈夫的母亲为「<font color="#ff0000">阿人</font>」,称呼丈夫的父亲为「<font color="#f70909">老爷</font>」</span></span></p>
[此帖子已經被作者於2006-11-2 19:38:02編輯過]

dengjun 發表於 2006-11-3 05:11:40

<p>四邑地区(例如开平和台山)指称父亲为"老窦"由来已久,开平话「老窦」读作<span lang="EN-US"><font face="Times New Roman">lo1 au6」</font></span><span style="FONT-FAMILY: 宋体; mso-ascii-font-family: 'mso-hansi-font-family:';">,来自三字经完全有可能,因为三字经当时是儿童识字课本.</span><span style="FONT-FAMILY: 宋体; mso-ascii-font-family: 'mso-hansi-font-family:';">「老头」读作老</span><span lang="EN-US"><font face="Times New Roman">lo1 hau4-2</font></span><span style="FONT-FAMILY: 宋体; mso-ascii-font-family: 'mso-hansi-font-family:';">读音相差甚远,而且在<span style="COLOR: black;">开平话并非口语,根据不足。</span></span></p>
[此帖子已經被作者於2006-11-2 21:13:00編輯過]

余OK 發表於 2006-11-3 05:15:58

<p>  順德話「竇」同「頭」其實係唔同聲調嘅,不足為據。</p>

殺人王 發表於 2006-11-4 02:38:01

<p><a href="http://www.mingpaomonthly.com/cfm/archive2.cfm?file=200604/ll/01a.txt&amp;page=1">http://www.mingpaomonthly.com/cfm/archive2.cfm?file=200604/ll/01a.txt&amp;page=1</a></p><p>重以為"老竇"係正寫嘅,可以睇下明報作者嘅澄清</p>

kong2605 發表於 2006-11-4 04:44:05

<div class="msgheader">QUOTE:</div><div class="msgborder"><b>以下是引用<i>余OK</i>在2006-11-2 21:15:58的發言:</b><br/><p>  順德話「竇」同「頭」其實係唔同聲調嘅,不足為據。</p></div><p>如果「頭」嘅本字为“豆”,则顺德话嘅“豆奶”“豆角”亦作“竇”音!虽不足為據,但可作借鉴!</p>

余OK 發表於 2006-11-4 04:55:00

  樓上,噉講法廣州話「豆奶」「豆角」嘅都係「竇」音,不獨順德話專有。

yue08 發表於 2007-1-20 19:29:16

明.依家明佐啦.
頁: [1]
查看完整版本: [轉貼] 老竇的典故